Witte Donderdag 2020

Klik hier om het lied te beluisteren

Luisterlied: BID MET MIJ   Sela

Bid met mij in deze lange nacht.
Richt je hart op God, wees waakzaam, bid en wacht.
Wees dan stil als je geen toekomst ziet
en vertrouw op God, want Hij vergeet ons niet.

Bid met mij, nu heel de wereld lijdt.
Zoek de wil van God, bid om een nieuwe tijd.
Wees dan stil als je geen toekomst ziet
en vertrouw op God want hij vergeet ons niet.

Zoon van God, wij bidden U,
U die zelf onze weg volbracht:
houd ons vast en leid ons nu
op de weg, die wij gaan door de lange nacht.

De avond is gevallen. De nacht is warm en in de lucht zoemen de insecten. Daar is de realiteit van de wereld van Jeruzalem, overvol met Joden overal vandaan die gekomen zijn om Pesach te vieren. De stad vol schoonheid en geweld, de stad van hosanna en verraad. Hier binnen in de bovenzaal, heerst een andere realiteit, een grotere. Echt brood en echte wijn: de gewone dingen van het leven. Maar nu door het verhaal wat Jezus vertelt, veranderd tot iets wat gedeeld wordt en wat bol staat van symboliek.

Jezus hield van het vertellen van verhalen. Denk maar aan de gelijkenissen.

De maaltijd die Hij houdt met zijn leerlingen aan de vooravond van zijn sterven, is een maaltijd met een verhaal. Jezus versie van het Pesachmaal. Bij Pesach ging het erom het verhaal van de redding van Israël te herdenken. De maaltijd vertelde het verhaal van de verlossing uit de slavernij door middel van ingrediënten: platte broden, bittere kruiden, een lam, een mengsel van noten en honing, wijn ……Het volk van God viert hiermee de vrijheid. Plat brood symboliseert de haast waarmee ze moesten vertrekken, het lam is een herinnering aan het lam dat werd geslacht en waarvan het bloed aan de deurposten werd gestreken. Het is duidelijk dat Jezus met dit verhaal wil vertellen van zijn lijden. Zijn openingszin is:

‘Ik heb er vurig naar verlangd dit Pesachmaal met jullie te eten voordat ik ga lijden’.

Eerst zullen ze samen de maaltijd gebruiken die een voorafschaduwing is van Jezus offerdood en nog diezelfde nacht begint zijn eigenlijke lijdensweg. Vervolgens zegt Hij: ‘Want Ik zeg jullie: ‘Ik zal geen Pascha meer eten voor het vervuld is in het koninkrijk van God’.

Dat klinkt alsof de vervulling van Pesach heel dichtbij is. Ik weet niet wat de leerlingen gedacht hebben. Misschien hebben ze het toen niet allemaal begrepen. Achteraf, zoals voor ons, is dat gemakkelijker. Het Pascha is dus voor Jezus op dat moment niet alleen gedenken, maar ook vooruit kijken. Er klinkt een belofte in door. Nog even, zo lijkt Jezus te zeggen, en dan is het zover. Wat dan? Nou, over enkele uren wordt Jezus gevangen genomen, veroordeeld en gekruisigd. Hij is het echte Pesachlam. Door zijn sterven geeft Jezus een nieuwe en diepere dimensie aan het Pascha. Het is vervuld. Het echte lam, het lam van God is geslacht en door zijn bloed worden wij gered. Achter de woorden van Jezus zit een wereld van verdriet. Er zouden donkere, moeilijke en ontzettende zware uren voor Jezus volgen. Zijn leerlingen zullen Hem verlaten, Hij zal worden geslagen, bespot en gegeseld. Tenslotte zal Hij de marteldood sterven aan het kruis door God en mensen verlaten, alleen.

Daarom zegt Jezus ook: Want Ik zeg jullie: ‘Ik zal vanaf nu zeker geen wijn meer drinken voor het Koninkrijk van God gekomen is’. Wijn hoort bij een feest, bij vrolijkheid. Niet bij lijden en een begrafenis. Dan kun je je wel iets voorstellen bij die opmerking van Jezus. Maar Jezus kijkt nog verder vooruit. Hij denkt aan het Koninkrijk van God op aarde. Dat moment waarop Hij terug zal komen om voorgoed af te rekenen met alle kwaad en onrecht en lijden. Dan zal het weer feest zijn: de bruiloft van het Lam zal gevierd worden. Dan is er reden om weer wijn te drinken!

Jezus neemt afscheid van Pascha. Wij noemen deze maaltijd wel ‘Het laatste Avondmaal’, maar goedbeschouwd is dit het laatste Paschamaal en het eerste Avondmaal. Als wij zo het brood eten en de wijn zullen drinken mogen we bedenken: Jezus is gestorven en heeft zijn lichaam en bloed gegeven om ons te redden van de dood die we verdienen door onze zonden. Tegelijk mag de wijn ons ook vertellen: de wijn die we drinken is ook vreugdewijn. Jezus ging de donkerste weg ooit omdat Hij ontzettend veel van ons houdt. Zijn liefde is oneindig groot. Vandaag kunnen we niet zoals we gewend zijn samen Avondmaal vieren. In gedachten willen we toch samen stil zijn bij wat het Avondmaal ons vertelt: Jezus voor mijn zonden, zodat ik welkom ben aan de tafel in zijn koninkrijk.

Luthers avondgebed

Heer, blijf bij ons

want het is avond en de nacht zal komen

blijf bij ons en bij uw ganse kerk

aan de avond van de dag

aan de avond van het leven

aan de avond van de wereld.

Blijf bij ons

met uw genade en goedheid

met uw troost en zegen

met uw Woord en Sacrament.

Blijf bij ons

wanneer over ons komt

de nacht van beproeving

de nacht van twijfel en aanvechting

de nacht van de strenge bittere dood.

Blijf bij ons

in leven en in sterven

in tijd en eeuwigheid.

                   Amen.